4 Şubat Dünya Kanser Günü! Kanser dünyada ölüm nedenleri arasında ikinci sırada

“Dünya Kanser Günü” olarak kabul edilen 4 Şubat tarihinde, kanser hastalığına karşı farkındalık oluşturmak ve toplumda kanser şuurunun artırılması gayesiyle dünya genelinde her yıl çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Uzmanlar kanser taramalarının ise gayrette en tesirli sistemlerin başında geldiğini belirtiyor.

Kanser hem dünya hem ülkemiz için mevt nedenleri ortasında ikinci sırada yer alıyor. Mevt nedenlerinde dünyada yaklaşık her 6 mevtten birinin, ülkemizde ise her 5 vefattan birinin kanser nedeniyle gerçekleştiği görülüyor. Günümüz kurallarında kanser için risk oluşturan durumlardan uzak durarak ve erken teşhis için tarama yaptırıp tespit edilmesi halinde uygun biçimde tedavi edilerek kanserlerin yüzde 30-50 olanında önlenebildiği gösterilmiştir. Dünyayı saran corona virüs salgını gündeminin gölgesinde kalan kanser, çağımızın en kıymetli hastalığı olmaya devam ediyor.

DÜNYA KANSER GÜNÜ NEDİR?

UICC , Kanser Gününde kanser konusunda farkındalık yaratarak ve eğitim vererek önlenebilir milyonlarca mevt hadisesinin önüne geçmeyi hedeflemektedir. Ayrıyeten hükümetleri ve bireyler kansere için harekete geçmeye davet etmektedir.

Dünya Kanser Günü birinci defa 2005 yılında Memleketler arası Kanser Denetim Örgütü (UICC) tarafından düzenlenmiştir. Tıpkı yıl ülkemizde de Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği tarafından başlatılmış, Dünyada ve ülkemizde kanser konusundaki en büyük kampanyalardan biri olmuştur.

KANSERLE ÇABADA ERKEN TEŞHİS KIYMETLİ

Kanser konusunda toplumda farkındalık sağlanması ve toplum şuurunun geliştirilmesinin kıymetine dikkat çeken Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Hastanesi Tıbbi Onkoloji BD. Lideri Prof. Dr. Gamze Gököz Doğu, kanser taramalarının ise uğraşta en tesirli sistemlerin başında geldiğini belirtti.

PAÜ Hastanesi Tıbbi Onkoloji BD. Lideri Prof. Dr. Gamze Gököz Doğu, 4 Şubat Dünya Kanser Günü nedeniyle yaptığı açıklamada kanserle uğraş erken teşhisin kıymetine değindi. Prof. Dr. Doğu, “Kanser günümüzün değerli bir halk sıhhati sıkıntısıdır. Sebebi bilinen vefatlar sıralamasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sıradaki kanser, öldürücülüğü yanında bıraktığı sakatlıklar ve tedavisindeki yüksek maliyetler nedeniyle iş gücünde ve ülke iktisadında çok ağır kayıplara neden olmaktadır.Dünya Kanser Günü birinci kere 2005 yılında Milletlerarası Kanser Denetim Örgütü (UICC) tarafından düzenlendi. Tıpkı yıl ülkemizde de Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği tarafından başlatılmış, dünyada ve ülkemizde kanser konusundaki en büyük kampanyalardan biri oldu. Dünya Kanser Günü’nün temel gayesi, kanserin neden olduğu hastalık ve vefatları kıymetli ölçüde azaltmak ve memleketler arası toplumun önlenebilir kanserlere yaklaşım konusunda farkındalığını arttırdı” dedi.

Birinci ve en kıymetli stratejinin kanserden korunma olduğunun altını çizen Prof. Dr. Gamze Gököz Doğu, “En temel olarak tütünden kaçınmak, fizikî olarak faal olmak, sağlıklı bir kiloya sahip olmak, meyveler, sebzeler ve tahıllardan varlıklı, buna rağmen doymuş yağ oranı az bir diyetle beslenmek, alkol tüketiminden kaçınmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı korunmak, güneş ışınlarına çok maruziyetten kaçınmak üzere bahislerde dikkatli olunmalı. 15 Aralık 2020’de Dünya Sıhhat Örgütü’nün bir alt kuruluşu olan Memleketler arası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) global kanser yüküne ait en son kestirimleri, yani Dünya Kanser İstatistiklerini yayınladı. IARC Global Kanser Gözlemevi’nin bir modülü olarak çevrimiçi olarak erişilebilen Globocon 2020 data tabanı, 185 ülkede 36 kanser tipi ve 2020 yılı için birleştirilmiş tüm kanser tipleri için sıklık ve mevt oranı iddialarını sağlıyor” diye konuştu.

Ülkemizde en sık görülen birinci 5 kanser cinsinin akciğer, göğüs, kolorektal, prostat ve tiroid olduğuna işaret eden Prof. Dr. Doğu, şu bilgileri paylaştı:
“Globocan verisine nazaran 2020 yılında Türkiye nüfusu 84 milyon 339 bin 067 iken, yıllık yeni kanser hadise sayısı 233 bin 834 ve kansere bağlı hayat kaybı sayısı 126 bin 335 olarak bildirildi. Ülkemizde en sık görülen birinci 5 kanser çeşidi, akciğer, göğüs, kolorektal, prostat ve tiroid idi. Erkeklerde en yaygın görülen birinci 5 kanser tipi akciğer, prostat, kolorektal, mesane ve mide kanseri olup, bunların en az yüzde 40’ının sigara bağlı olduğu varsayım ediliyor. Bayanlarda en yaygın görülen birinci 5 kanser çeşidi ise göğüs, tiroidi, kolorektal, akciğer ve rahim kanseridir. Kanser kuşkusu taşıyan hastaların en kısa müddette bir uzmana başvurmaları gerekiyor. Erken teşhis hayat kurtarır”

“TÜTÜN VE TÜTÜN ESERLERİNDEN UZAK DURULMALI”

Erzurum Vilayet Sıhhat Müdürü Dr. Gürsel Bedir, “Kanser için en önemli riskli durumlar: tütün eseri kullanımı, obezite (Şişmanlık) Sıhhatsiz beslenme Fizikî aktivite eksikliği Alkol kullanımı Cinsel yolla bulaşan Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu Radyasyon maruziyeti Hava kirliliği. Kanserden korunmak için alınabilecek tedbirler: Tütün ve tütün eserlerinden uzak durun. Tütün, kansere bağlı her beş vefatın birinden sorumludur. Akciğer kanseri, özefagus (yemek borusu), mesane, böbrek, pankreas, mide, serviks (rahim ağzı) kanserleri üzere birçok kanser çeşidine sebep olabilen tütün kullanımı, hangi yaşta olursa olsun terk edildiğinde kişinin ömür kalitesi ve hayat mühleti üzerinde manalı bir fark oluşturmaktadır. Sigarayı bırakmak için, ALO 171 Sigara Bırakma Müşavere Sınırı’nı arayabilirsiniz. Size en yakın Sigara Bırakma Merkezi’ne başvurabilirsiniz. Ülkü kilonuzu koruyun. Obezite (Şişmanlık) kanser oluşumuna, kanser tedavisine cevabın azalmasına, kanserden ölümlerde artışa neden olmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, sağlıklı bir kiloyu korumak ve fizikî olarak faal olmakla bağırsak, göğüs, rahim, yumurtalık, pankreas, yemek borusu, böbrek, karaciğer, safra kesesi kanserlerinin gelişim riski kıymetli ölçüde azaltılabilmektedir. Sağlıklı hayat üslubu değişiklileri için, Günlük 30-40 dakikalık yürüyüşler yapın. Liften güçlü, meyve zerzevat yüklü beslenin. Güneşe çıkıldığı vakitlerde uygun şapka, gözlük, güneş kremi üzere esirgeyici eserler kullanın. Kansere yol açabildiği ispatlanmış hususlarla çalışırken esirgeyici bariyer (maske, tulum, önlük, eldiven gibi) kullanın. Kanser taramalarınızı nizamlı yaptırın. Ülkemizde Yapılabilen Kanser Taramaları: Göğüs kanseri taraması; 40-69 yaş ortasındaki bayanlara yılda bir sefer klinik göğüs muayenesi yapılmakta, 2 yılda bir mamografi çekilmektedir. Rahim ağzı kanseri taraması; 30- 65 yaş ortası bayanlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi ile yapılmaktadır. Kalın bağırsak kanseri taraması; 50-70 yaş ortasındaki bayan ve erkeklere 2 yılda bir Gaitada Bilinmeyen Kan Testi (GGK) yapılmakta, 10 yılda birde kolonoskopi önerilmektedir. Vilayetimizde kanser taramaları fiyatsız olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sıhhati Merkezlerinde, Toplum Sıhhati Merkezlerinde/İlçe Sıhhat Müdürlüklerinde ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde yapılmaktadır. Ayrıyeten kırsal ve dezavantajlı gruplarımıza vilayetimizdeki, taşınabilir tarama aracı ile de tarama hizmeti verilmektedir. Taramalarımız Covıd-19 pandemisi nedeni ile “Enfeksiyon Denetim Tedbirleri Rehberi” doğrultusunda gerekli tedbirler alınarak devam etmektedir” tabirlerini kullandı.