Çocuk Felci Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Çocuk Felci Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Halk ortasında çocuk felci olarak bilinen poliomyelit epeyce bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. Pekala çocuk felci nedir ve belirtileri nelerdir? Çocuk felcinin tedavisi var mıdır? Merak edilen bütün bu soruların yanıtlarını sizler için uzman bilgilerinden derledik. Çocuk felciyle ilgili tüm ayrıntıları yazımızda bulabilirsiniz.

Tıbbi ismi Poliomyelit olan çocuk felci hayli bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. 1957’den beri yapılan aşı uygulaması sayesinde hastalık, %99 oranında azalsa da günümüzde Afrika ve Asya’daki birtakım ülkelerde çocuk felci hadiselerine rastlanmaktadır. Ekseriyetle 5 yaşından küçük çocukları tehdit eden çocuk felci, daha çok hudut sistemine ziyan veren güçlü bir virüstür. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) bilgilerine nazaran, her 200 çocuk felci enfeksiyonundan 1’i kalıcı felce neden olmaktadır. Bunun yanı sıra 1988’de, çocuk felcinin yok edilmesi üzerine yapılan küresel çalışmalar sayesinde Amerika, Avrupa, Batı Pasifik ve Güneydoğu Asya üzere bölgelerde bu hastalığın ortadan kalkması sağlanmıştır. Fakat Afganistan, Pakistan ve Nijerya üzere kimi ülkeler halen çocuk felci virüsüyle tehdit altındadır.

ÇOCUK FELCİ NEDİR BELİRTİLERİ NELERDİR?

5 yaşından küçük çocuklarda görülebilen çocuk felci, ekseriyetle hudut sistemine ziyan verir. Uzmanlara nazaran Poliovirus ismi da verilen çocuk felci virüsüne, yakalanan bireylerin %95 ila 99’unda herhangi bir semptom gözlenmediği (asemptomatik) varsayım edilmektedir. Çocuk felci virüsüne yakalanıp de semptom göstermeyen bireyler taşıyıcı olup fark etmeden virüsü diğerlerine bulaştırabilir. Çocuk felci, nonparalitik yani felce neden olmayan semptomlara sahip olabildiği üzere, hudut sistemine ulaştığı durumlarda felç edici (paralitik) semptomlara da neden olabilir.

Nonparalitik olmayan çocuk felci semptomları:

Uzmanlar tarafından, semptomların 1 ila 10 gün ortasında sürdüğü nonparalitik belirtilerinin gribe benzediği gözlemlenmiştir. Bu semptomların sıralaması şu formda olabilir;

• Ateş
• Boğaz ağrısı
• Baş ağrısı
• Kusma
• Yorgunluk
• Menenjit

Paralitik çocuk felci semptomları:

Yaklaşık %1 olarak paralitik olarak gelişebilen çocuk felci omurilikte (spinal çocuk felci), beyin sapında (bulbar çocuk felci) yahut her ikisinde (bulbospinal çocuk felci) felce yol açar. Birinci bir hafta nonparalitik semptomlarına benzeyen çocuk felci, sonrasında daha önemli belirtiler gösterebilir. Bu semptomlar şu biçimde sıralanabilir;

• Refleks kaybı
• Şiddetli spazmlar ve kas ağrısı
• Gevşek ve sarkık uzuvlar (bazen bedenin yalnızca bir tarafında gözlenir)
• Ani felç (geçici yahut kalıcı olabilen)
• Deforme olmuş uzuvlar (özellikle kalçalar, ayak bilekleri ve ayaklar)

Tam felç oluşmasının az olduğu çocuk felci hadiseleri, %1’den azı kalıcı felce neden olur. Çocuk felci hadiselerinin %5 ila 10’unda ise virüs mevte neden olabilir.

ÇOCUK FELCİ SONRASI POST POLİO SENDROMU

Çocuk felci geçiren bir kişi enfeksiyondan büsbütün kurtulsa bile ilerleyen vakitlerde post polio sendromu denen bir hastalığı geçirebilir. Ekseriyetle akut enfeksiyon devrinden 15 ila 40 yıl sonra ortaya çıkar. Post polio sendromunun çocuk felciyle ortak belirtileri şunlardır:

• İlerleyici kas ve eklem zayıflığı: Tek taraflı ya da modüllü biçimde gözlenebilir.
• Gitgide berbatlaşan kas ağrıları: Kasları kullanma ölçüsü arttıkça ağrının da arttığı gözlenmektedir.
• Yorgunluk: Sık gözlenen bir semptomdur. Genel yorgunluk ya da kas yorgunluğu biçiminde gözlenebilir.
• Kas kaybı (kas atrofisi)
• Nefes alma ve yutkunma zorluğu
• Uyku apnesi yahut uyku ile ilgili öbür sorunlar
• Soğuk sıcaklıklara düşük tolerans
• Depresyon
• Konsantrasyon ve hafıza sorunu

Uzmanlara nazaran daha evvel çocuk felci geçirmemiş bireylerin post polio sendromunu geçirme mümkünlüğü yoktur. Daha evvelden çocuk felci geçirmiş olan bireyler üstte saydığımız belirtileri yaşıyorsa en kısa vakitte bir sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır.

ÇOCUK FELCİ NASIL BULAŞIR?

Çok bulaşıcı ve tehlike olan çocuk felci virüsü, bu hastalığı taşıyan dışkı ile temas halinde bulaşır. Virüs barındıran dışkıya temas eden oyuncaklar da çocuklar için risk oluşturmaktadır. Virüsün bağırsakta yaşamasının yanı sıra boğazda da varlığını sürdürebilmesi sonucunda az de olsa hapşırık ya da öksürük sırasında ağızdan çıkan damlacıklar yoluyla da bulaşabilir.

Akan suya yahut sifonlu tuvaletlere sonlu erişimin olduğu bölgelerde bulaş riski fazladır. Bunun sebebi içme suyuna, bedeninde virüsü barındıran insanın dışkısının karışma ihtimalinin olmasıdır.

Gebe bayanlar, HIV enfeksiyonuna maruz kalmış bireyler ya da küçük çocuklar üzere bağışıklık sistemi daha hassas olan bireyler, çocuk felci virüsüne hassastır.

ÇOCUK FELCİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Genel olarak belirtiler sonucunda teşhis edilen çocuk felci için tabip, fizik muayene sırasında refleksleri inceleyip bilhassa, bireyin sırt ve boyun sertliğinin olup olmamasına dikkat çeker. Kesin ve yanlışsız teşhis için hekimin boğazdan bir sürüntü almasıyla, dışkı testi ya da omurilik ve beynin etrafını saran beyin omurilik sıvısından küçük bir kesim alıp laboratuvara göndermesiyle polio virüsü varlığı doğrulanabilir.

ÇOCUK FELCİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Çocuk felci hastalığında virüsü durdurabilecek yahut virüse direkt tesir edebilecek bir ilaç bulunmamaktadır. Bu yüzden gereken yaşam kalitesini arttırmak, ağrılarla başa çıkmak, oluşabilecek komplikasyonları önlemeye çalışmak gerekir. Çocuk felci hastalığına yakalanmadan aşılanmak ve çocukların aşılanmasını sağlamak son derece değerlidir.

Çocuk felci hastalığı sırasında destekleyici en yaygın tedaviler:

• Yatak istirahati
• Ağrı kesiciler
• Kasları gevşetmek için antispazmodik ilaçlar
• İdrar yolu enfeksiyonları için antibiyotikler
• Teneffüs için yardımcı olan taşınabilir teneffüs aygıtları (ventilatörler)
• Yürümeye yardımcı olmak için fizik tedavi yahut ateller
• Kas ağrıları ve spazmları hafifletmek için sıcak su torbaları yahut sıcak havlular
• Etkilenen kaslarda ağrı denetimi için fizik tedavi
• Teneffüs ve pulmoner sorunlara yönelik fizik tedavi
• Akciğer dayanıklılığını arttırmak için pulmoner rehabilitasyon
• Gelişmiş bacak zayıflığı durumlarında tekerlekli sandalyeye yahut öteki bir mobilite aygıtına gereksinim olabilir.

ÇOCUK FELCİ NASIL ÖNLENEBİLİR?

Aşılanmak çocuk felcini önlemenin en yeterli yoludur. İki farklı tekniği olan çocuk felci aşısı birinci usul olarak Oral (ağız) Polio Aşısı (OPA=Canlı Aşı) iki damla halinde uygulanır. Koldan kas içerisine yapılan İnaktif Polio Aşısı (İPA=Ölü Aşı) da çocuk felci aşısının bir başka uygulama halidir.

OPA: 6. ayını ve 18. ayını tamamlayan bebeklere ikişer damla ağızdan verilerek yapılır.

İPA: 2., 4., 6. ve 18. ayda 5’li karma aşının içinde uygulanır. Kas içine enjekte edilen bir aşıdır. İlköğretim 1. sınıfta olan çocuklara da 4’lü karma aşı içerisinde bir sefer daha yeniden koldan kas içi yapılmaktadır. Böylelikle toplamda 5 kez yapılır.

Sağlıklı yetişkinlerin çocuk felci kapma riski düşüktür. En büyük risk, dünyada hala çocuk felci virüsünün gözlemlendiği ülkelere seyahat halinde gerçekleşir. Bunun için bilhassa o bölgelere gidecek olan bireylerin aşılanması gerekir.

Çocuk Felci Nedir? Belirtileri ve Tedavisi , çocuk felci hastalığı, çocuk felci tedavisi nasıl olur