Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti, yargı kararıyla mukavelesinin feshine ait süreç hukuka muhalif bulunarak iptal edilen davacının fiilen çalışamaması yönetimin hukuka alışılmamış süreç kaynaklı olduğundan tarafına ödenmeyen ek ders fiyatlarının tazmini gerektiğini belirtti.
Kontratlı öğretmen olarak misyon yapmakta iken hizmet mukavelesinin idarece iki kere haksız olarak feshedilmesi nedeniyle mahrum kaldığı maaş ve ek ders fiyatı için dava açılmıştır.
Birinci derece mahkemesi, davacının bu devirler ortasında mahrum kaldığı 7.331,75 TL maaş alacağının davacıya ödenmesi gerektiği, yine vazifesine başlatıldığı tarihe kadar fiilen çalışmadığından bu periyoda ait ek ders fiyatı ödemesinden yararlandırılmasının mümkün bulunmadığına karar vermiştir.
Danıştay 12. Dairesi ise, Davacının yönetimin hukuka muhalif süreci nedeniyle fiilen çalışamadığı, bu nedenle yönetimin verdiği ziyanı tazmin etmesi gerektiği; davacının istese de fiilen çalışma imkanına sahip olmadığı ve dava konusu süreç olmasa idi, aksi ispat edilmedikçe, fiilen çalışma kuralını yerine getireceği münasebeti ile kararı bozmuştur.
Birinci derece mahkemesi kararında ısrarcı olmuştur.
İDDK ise birinci derece mahkemesinin ısrar kararını hukuka ters bulmuştur.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ ŞURASI
TEMEL NO: 2020/692
KARAR NO: 2020/2061
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : Kozan Kaymakamlığı
İSTEMİN KONUSU: Adana 1. Yönetim Mahkemesinin 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem:
Adana ili, Kozan ilçesinde kontratlı öğretmen olarak misyon yapmakta iken hizmet mukavelesinin idarece iki defa haksız olarak feshedilmesi nedeniyle davacının mahrum kaldığı maaşlarına karşılık 12.826,18 TL ile ek ders fiyatına karşılık 8.589,23 TL’nin, her bir maaş ve ek ders fiyatının ödenmesi gereken tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Birinci Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Adana 1. Yönetim Mahkemesinin 22/06/2012 tarih ve E:2012/184, K:2012/1075 sayılı kararıyla;
Olayda, davalı yönetimin 13/04/2011 tarih ve 2889 sayılı süreçle davacının hizmet mukavelesini feshetmek suretiyle davacıyı ziyana uğrattığı açık olduğundan, oluşan zararın tazmini gerektiği, 30/04/2012 ve 30/05/2012 tarihli orta kararları ile davacının vazifesinden ayrıldığı ve tekrar vazifesine başladığı 15/04/2011 ile 08/09/2011 tarihleri ortasında vazife yapmaya devam etseydi ne kadar maaş ödenmesi gerektiğinin sorulması üzerine sunulan bilgi ve evraklardan; davacının toplam maaş kaybının, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos 2011 ayları (kıst periyoda ait ödeme yapılması nedeniyle idarece gönderilen cetvelde belirlenen Ağustos ayı maaşından bu ölçü mahsup edilmiştir) için toplam 7.331,75 TL olduğunun görüldüğü; davacının bu devirler ortasında mahrum kaldığı 7.331,75 TL maaş alacağının davacıya ödenmesi gerektiği,
Öteki taraftan, davacı, kelam konusu devirler için ek ders fiyatı alacağının da bulunduğunu argüman etmekte ise de; kontratının feshedildiği tarih ile Mahkemece iptal kararı verilmesi üzerine tekrar vazifesine başlatıldığı tarihe kadar fiilen çalışmadığından bu periyoda ait ek ders fiyatı ödemesinden yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı sonucuna varılarak, davanın, 12.826,18 TL’lik maaş alacağı talebinin 7.331,15 TL’lik kısmının kabulüne, bu ölçüsü (7.331,15 TL’yi) aşan kısım ile ek ders fiyatı alacağına ait talebin reddine, davanın kabul edilen kısmı tarafından dava açma tarihinden (09/02/2012) itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti:
Danıştay Onikinci Dairesinin 19/06/2019 tarih ve E:2018/9538, K:2019/5164 sayılı kararıyla;
Adana 1. Yönetim Mahkemesi kararının, davacının maaş alacağı talebinin 7.331,15 TL’lik kısmının kabulüne ait kısmı ile bu ölçüsü (7.331,15 TL’yi) aşan kısmın reddine ait kısmında 49. unsurda belirtilen bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, kararın bu kısımlarına yönelik tarafların temyiz istemlerinin yerinde görülmediği,
Kararın ek ders fiyatı alacağına ait talebin reddine ait kısmına gelince;
Davacının yönetimin hukuka muhalif süreci nedeniyle fiilen çalışamadığı, bu nedenle yönetimin verdiği ziyanı tazmin etmesi gerektiği; davacının istese de fiilen çalışma imkanına sahip olmadığı ve dava konusu süreç olmasa idi, aksi ispat edilmedikçe, fiilen çalışma kuralını yerine getireceği,
Davalı yönetimin hukuka karşıt süreci olmasa idi dahi davacının fiilen çalışma kaidesini taşımayacağına dair bir argümanı da bulunmadığı, davacıya kelam konusu tazminatın ödenmesi gerektiği sonucuna varılarak,
Adana 1. Yönetim Mahkemesinin 22/06/2012 tarih ve E:2012/184, K:2012/1075 sayılı kararının kısmen onanmasına, kısmen bozulmasına karar verilmiştir.
Birinci Derece Mahkemesi Israr Kararının Özeti:
Adana 1. Yönetim Mahkemesinin 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı kararıyla; davanın ek ders fiyatı alacağına ait kısmının reddi yolundaki birinci kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN TEZLERİ:
Davacı tarafından, mukavelesi haksız feshedildiğinden fiilen misyonunu yapamadığı; birinci derece mahkemesi tarafından, maaş ödemesine yönelik isteme ait iptal kararı verildiği, bu durumda asli misyonunu yerine getirmiş sayıldığı, birebir durumun ek ders fiyatları açısından da geçerli olması gerektiği; kendisinden kaynaklı olmayan sebeplerden ötürü fiilen çalışma vazifesini yerine getiremediği; daha evvel de emsal nedenle açılan davada ek ders fiyatı istikametinden kabul kararı verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davalı yönetim tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ GÜL BANU DOĞAN’IN KANISI: Temyiz isteminin kabulü ile Adana 1. Yönetim Mahkemesi kararının ısrara yönelik kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ İSMİNE
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
Adana ili, Kozan ilçesi, … İlköğretim Okulunda kontratlı müdür yetkili sınıf öğretmeni olarak vazife yapan davacı hakkında başlatılan soruşturma sonucunda hizmet mukavelesinin 13. hususu uyarınca kontratı feshedilmiştir. Anılan sürecin iptali istemiyle Adana 1. Yönetim Mahkemesinin 2010/381 aslına kayden açılan davada iptal yolunda karar verilmiş ve bu karar üzerine 04/03/2011 tarihinden itibaren yine mukavele akdedilmek suretiyle Dede Mehmet Akçalı İlköğretim Okulunda vazifeye başlatılmıştır.
Davacının yenilenen mukavelesi, İşçi Genel Müdürlüğünün 21/03/2011 tarih ve 19145 sayılı yazısı uyarınca Kozan İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğünün 13/04/2011 tarih ve 2889 sayılı süreci ile tekrar feshedilmiş; bu sürece karşı Adana 2. Yönetim Mahkemesinin 2011/916 aslına kayden açılan dava da iptal kararı ile sonuçlanmıştır.
Anılan iptal kararına dayanılarak 15/04/2011 ile 08/09/2011 tarihleri ortasında yoksun kaldığını argüman ettiği 12.826,18 TL maaş alacağı ile 8.589,23 TL ek ders alacağının tazmini için temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasamızın 125. hususunda, yönetimin, kendi hareket ve süreçlerinden doğan ziyanı ödemekle yükümlü olduğu; 138. unsurunun dördüncü fıkrasında, “Yasama ve yürütme organları ile yönetim, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve yönetim, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” kararlarına, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 28. unsurunun 1. fıkrasında ise, “Danıştay, bölge yönetim mahkemeleri, yönetim ve vergi mahkemelerinin temele ve yürütmenin durdurulmasına ait kararlarının icaplarına nazaran yönetim, gecikmeksizin süreç tesis etmeye yahut aksiyonda bulunmaya mecburdur. Bu mühlet hiçbir halde kararın yönetime bildirisinden başlayarak otuz günü geçemez…” kararına yer verilmiştir.
16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine Ait Kararın 1. hususunda; bu Kararın emelinin, Ulusal Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile başka vazifelilerinin aylık ve ek ders fiyatı karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısını, ders vazifesi alacakların niteliklerini ve başka konuları düzenlemek olduğu belirtilmiş, 4/f unsurunda; ek ders misyonu, aylık karşılığı ders misyonu dışında ek ders fiyatı karşılığında okutulan ders olarak tanımlanmış, “Görevin Fiilen Yapılması” başlıklı 25. Hususunda de, “Bu Karar kapsamında ek ders fiyatı ödenebilmesi için, ek ders misyonunun fiilen yapılmış olması, ek ders misyonundan sayılan yahut ek ders misyonunun yapılmış sayılacağı haller bakımından ise bu Kararda belirlenen şartların oluşması koşuldur.” kuralına yer verilmiştir.
TÜREL KIYMETLENDİRME:
Yönetimin hukuksal sorumluluğu, kamusal faaliyetler sonucunda, yönetim ile bireyler ortasında bireyler ziyanına bozulan ekonomik istikrarın yine kurulmasını, yönetimin hareketlerinden ötürü bireylerin uğradığı maddi ziyanların idarece tazmin edilmesini sağlayan bir hukukî kurumdur.
Yönetim, Anayasa’nın 125. hususunda de belirtildiği üzere, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen ziyanları tazminle yükümlü olup; idari aksiyon ve/veya süreçlerden doğan ziyanlar yönetim hukuku kuralları çerçevesinde tazmin edilmektedir.
Uyuşmazlıkta da, davacının kontratının haksız feshedildiği mahkeme kararı ile tespit edilmiş ve mahkemece iptal kararı verilmiştir. Bunun üzerine davacı tekrar işe başlatılmıştır. Davacı taraf, mukavelesinin feshedildiği tarihten, tekrar misyona başlatıldığı tarihe kadar yönetimin hukuka alışılmamış süreci nedeniyle fiilen çalışamamış ve çalışamadığı periyotta gerek maaşını gerekse de ek ders fiyatını alamamıştır.
Davacı, mukavelesinin feshedildiği devirde istese de fiilen çalışamayacağından davalı yönetimin, hukuka alışılmamış olduğu tespit edilen sürecinden ötürü davacıya verdiği zararın tazmin edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, davacıya kontratının haksız feshedildiği periyoda ait ek ders fiyatlarının de ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu prestijle, ek ders fiyatlarının tazmini isteminin reddine ait Yönetim Mahkemesi ısrar kararında tüzel isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Adana 1. Yönetim Mahkemesinin temyize bahis 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere evrakın Adana 1. Yönetim Mahkemesine gönderilmesine,
4.Bu kararın bildiri tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/11/2020 tarihinde, asılda ve münasebette oyçokluğu ile karar verildi.
MÜNASEBETTE KARŞI OY
X- Uyuşmazlıkta, mukavelesi haksız yere feshedilmeden evvel davacı taraf, kontratlı müdür yetkili sınıf öğretmeni olarak vazife yapmaktadır.
16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine Ait Kararın “Ders niteliğinde idare görevi” başlıklı 10. hususunda, yönetici konumunda vazifeli olan öğretmenler için düzenlemeler yapılmış ve anılan düzenlemede belirli vazifelerde belirli saatler için fiilen misyon yapma karşılığında ek ders fiyatı ödeneceği belirtilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlıkta, davacının kontratı haksız feshedilmeden evvel Adana ili, Kozan İlçesi, Mahyalar İlköğretim Okulunda kontratlı müdür yetkili sınıf öğretmeni olarak düzenlemede yer alan saatler karşılığında fiilen misyon yapmış sayılması gerektiğinden ve düzenlemede “müdür” durumunda misyon yapan şahıslar açısından fiilen çalışma kaidesi aranmadığından, davacıya, kontratının feshedildiği tarihten tekrar misyona başlatıldığı tarihe kadar ek ders fiyatının ödenmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, Adana 1. Yönetim Mahkemesinin 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı ısrar kararının belirtilen münasebetle
bozulması gerektiği oyuyla karara münasebet tarafından katılmıyoruz.
KARŞI OY
XX- Temyiz edilen kararla ilgili belgenin incelenmesinden; Adana 1. Yönetim Mahkemesince verilen ısrar kararının yol ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davacının temyiz isteminin reddi ve ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.