Enflasyonda korkutan beklenti: Yarın açıklanacak… İşte son tahminler

Vatandaşın ve piyasaların gözü yarın TÜİK tarafından açıklanacak enflasyon sayılarına kitlendi. İddialar yıllık enflasyonun yüzde 50’ye yaklaşacağını gösterirken kimi varsayımlar yüzde 50’nin üzerinde gerçekleşti. İşte ekonomistlerin son enflasyon iddiaları…

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocak ayına ait tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) ile üretici fiyatları endeksi (ÜFE) bilgilerini yarın saat 10.00’da açıklayacak.

Aralık tüketici enflasyonu yıllık yüzde 36,08, aylık yüzde 13,58 artış gösterirken kimi kestirimler ocak ayı enflasyonunun yıllık bazda yüzde 50’yi aşacağı istikametinde. Öncü iddialar enflasyondaki artışın yüzde 50’ye yaklaşacağı sinyalini verirken enflasyon öncesi TÜİK Başkanı’nın vazifeden alınması dikkat çeken bir gelişme oldu.

ARTIRIMLAR MALİYETLERE BASKI YAPIYOR

Tahlillere nazaran, artan güç maliyetleri ve vergi artırımları ile 2021 yılı sonunda yaşanan finansal dalgalanmanın maliyetlere ek yükler getirmesi enflasyondaki artışın sürmesine sebep olacak.

Geçtiğimiz yıl Merkez Bankası’nın toplamda 500 baz puan faiz indirimi yaparak siyaset faizini yüzde 14’e çekmesi sonrası Türk lirası yıl içinde yüzde 44 bedel kaybetmişti. Bu kur şoku pek çok üreticinin maliyetlerinde fahiş artışlara sebep oldu.

Ayrıyeten 2022 Ocak ayında değişik abone kümeleri için elektrik tarifelerinde yüzde 52 ile yüzde 125 ortasında, doğalgazda ise yüzde 15 ile 50 ortasında değişen oranlarda artışa gidildi. Ayrıyeten akaryakıt fiyatlarına da daima artırım gelmeye devam ediyor.

Bunun yanında minimum fiyat yüzde 50 düzeyinde arttırılırken sigara ve alkol kümesinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) yüzde 47 artırıldı.

ÖNCÜ BİLGİLERDE BÜYÜK ARTIŞ

Enflasyonun öncü bilgileri kabul edilen İstanbul Ticaret Odası İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir evvelki aya nazaran yüzde 13,78, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 50,91 arttı. Buna nazaran, İstanbul’da 2002 yılından bu yana en yüksek yıllık enflasyon kaydedildi.

Bir diğer öncü bilgi olan Türk-İş açlık ve yoksulluk sonu araştırmasındaki sonuçlar da tüketici fiyatlarındaki artışa dikkat çekti. Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken taban harcama fiyatı bir evvelki aya nazaran rekor bir artışla yüzde 25,75 oranında gerçekleşti. Besin enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı ise yüzde 54,96 oldu.

REUTERS ANKETİ

Bu gelişmelerle birlikte Reuters anketine nazaran, enflasyonun son 20 yılın tepesine yükselmesi bekleniyor. TL’nin birikimli kıymet kayıpları, minimum fiyat artırımı ve artan güç fiyatları ile birlikte TÜFE’nin ocak ayında neredeyse 20 yılın tepesi olan yüzde 46,68’e yükselmesi bekleniyor.

Reuters’ın 17 iştirakçiyle gerçekleştirdiği ankette ocak ayı için yıllık enflasyon kestirimleri yüzde 40 ila yüzde 52,19 ortasında değişti. TÜFE en son Nisan 2002 devrinde yüzde 52,7 artış kaydetmişti. Aylık enflasyonun ise yüzde 9,80 düzeyinde gerçekleşmesi beklenirken kestirimler yüzde 6.9 ila yüzde 13.72 bandında yer aldı.

Reuters anketinde 2022 yılsonu enflasyon kestirim medyanı ise yüzde 35 düzeyinde oluştu. Kestirimler yüzde 27,60 ila yüzde 42 bandında yer aldı.

FOREKS ANKETİ

Foreks anketinde ise ocak ayı enflasyonuna ait medyan kestirim 19 ekonomist ile düzenlediği ankete nazaran, TÜFE’de Ocak ayı ortalama iddia yüzde 9,86 artış olurken, yıllık datada ise medyan varsayım yüzde 46,95, ortalama yüzde 47,01 olarak gerçekleşti.

TÜFE’de aylık en yüksek ve en düşük artış beklentileri sırasıyla yüzde 13,72 ve yüzde 6,52 halinde oluşurken, yıllık kestirimler tıpkı sıralama ile yüzde 52,19 ve yüzde 42,56 oldu.

BLOOMBERG ANKETİ

Bloomberg anketinde ise medyan beklenti ocak ayında tüketici fiyatlarının aylık yüzde 9,4, yıllık ise yüzde 45,5 düzeyinde artması tarafında gerçekleşti.

25 kurumun iştirakiyle gerçekleştirilen ankette ocak ayı enflasyonu için en düşük beklenti aylık yüzde 5,8, en yüksek beklenti yüzde 13,72 olarak kaydedildi.

Ankette “Yıl içinde tepe hangi ay ve hangi düzeyde görülür?” sorusuna karşılık veren 20 kurumun medyan beklentisi yüzde 55 oldu. Bu soruya karşılık olarak en düşük tepe kestirimi yüzde 45, en yüksek tepe kestirimi ise yüzde 62,2 düzeyinde belirlendi. İştirakçilerin doruğun ne vakit görüleceğine ait beklentilerinin dağılımında çoğunluk Mayıs ayına işaret etti.

Yıl sonu enflasyon kestirimi ise 21 kurumun iştirakiyle yüzde 32,85 düzeyinde kaydedildi. Bu bilgiye ait en düşük kestirim yüzde 22, en yüksek kestirim ise yüzde 37 oldu.

YATIRIM KURULUŞLARINDAN KESTİRİMLER

Gedik Yatırım tarafından yayınlanan bültene nazaran yıllık enflasyonun ocak ayında yüzde 46,70 düzeyine çıkacağı öngörülürken, HSBC Portföy Başekonomisti İbrahim Aksoy tarafından yayımlanan yatırım bülteninde ocakta yıllık enflasyonun yüzde 48,7’ye ulaşacağı istikametinde varsayımda bulunuldu.

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan ise Reuters’a yaptığı değerlendirmede siyaset faizinin arttırılmayacağı varsayımıyla önümüzdeki devirde enflasyon düzeyinin gerçek faizi eksi bölgeye itmeye devam edeceğini belirtti. Erkan “Enflasyonun yıl içinde yüzde 50’yi aşacağını öngörüyoruz. Şubat ve Mart ayında yüksek gerçekleşen enflasyonun akabinde tepe noktasının Mayıs ayında olabileceğini düşünüyoruz” dedi.

ENFLASYON ÖNCESİ LİDER DEĞİŞİMİ

Piyasanın ve vatandaşın gözü enflasyon rakamlarındayken TÜİK Lideri Sait Erdal Dinçer’in enflasyon açıklanacağı hafta vazifeden alınması bu periyotta en çok dikkat çeken gelişme yaşandı. Hafta sonu Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Lideri Prof. Dr. Sait Erdal Dinçer, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından vazifeden alındı.

Son devirde TÜİK’in açıkladığı enflasyon dataları de tartışma konusu olmuş, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun TÜİK binasına gitmesi ve içeri alınmaması kamoyu gündemine oturmuştu.