Türkiye’nin Batı’ya karşı koz olarak öne sürdüğü lokal para ile ticaret gayesi lafta kaldı. Dış ticarette dolar ve Euro’nun hissesi yüzde 90’ı buldu.
Son yıllarda ikili münasebetlerde siyasi sıkıntıların yaşandığı ABD ve Avrupa Birliği’ne karşı Türkiye farklı ülkelerle münasebetleri geliştirmeye çalıştı. Burada temel maksat mahallî para üniteleri ile ticaretti lakin bu amaç tutmadı. 2021’de yapılan 271 milyar dolarlık ithalatın 254 milyar doları, yani yüzde 93.72’si Euro ve ABD Doları ile yapıldı. 225 milyar dolarlık ihracatın da yüzde 89.4’lük kısmı olan 210 milyar doları tekrar Euro ve ABD Doları ile gerçekleştirildi.
TL ÜÇÜNCÜ OLDU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Avrupa ve ABD’ye karşı ticari alakaları geliştirmek istediği Rusya, İran ve Çin ile lokal para ünitesi üzerinden ticaret amacı gerçekleşmedi. ABD Doları Türkiye’nin dış ticaretinde en fazla kullanılan para ünitesi olurken, onu Euro takip etti. Dış ticaret yapılan en fazla üçüncü para ünitesi de Türk Lirası oldu. İngiliz Sterlini burada dördüncü sırada yer alırken, ne Rus Rublesi ne de Çin Yuan’ı ile kayda paha bir ticaret geçekleşmedi.
İHRACATTA EŞİT
Türkiye İstatistik Kurumu’nun datalarına nazaran, 2021’de ABD Doları cinsi ihracat 106.7 milyar dolar olurken, Euro cinsi ihracat da 103.6 milyar dolar oldu. İhracatta her iki para ünitesi baş başa gitse de, ihracatta ABD Doları’nın 2.5 kat önde olduğu görüldü. 2021’de toplam ithalatın 176 milyar dolarlık kısmı ABD Doları’ndan, 78.8 milyar dolarlık kısmı da Euro para cinsinden yapıldı.
Azerbaycan Ukrayna ve Katar da Türk Lirası istemedi
– Türkiye’nin yakın münasebetler kurduğu ülkelerle ticaret de hayal kırıklığı yarattı. Azerbaycan Manatı ve Katar Riyali ile ihracat 42.3 milyon dolar olurken, ithalat da yalnızca 276 bin dolar düzeyinde gerçekleşti. Ukrayna Hryvniası ile ise ne ithalat ne de ihracat yapıldı. Halbuki ki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2018 yılında yaptığı konuşmada, bu ülkeleri de işaret ederek lokal para üniteleri ile ticaret yapılacağını açıklamıştı. Türkiye ve Rusya ortasında da 2019’da mahallî para üniteleri ile ticaret konusunda mutabakat imzalanmıştı lakin 2 yılda kayda paha bir ticaret yapılamadı.